ELİF BATUMAN 1977 yılında Türk kökenli bir ailenin kızı olarak New York’ta doğdu, New Jersey’de büyüdü. Harvard College’dan mezun olan Batuman lisans derecesini dilbiliminden aldı. Daha sonra Stanford Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü’nde doktora çalışmalarına başladı. Semerkant, Özbekistan’da Özbek edebiyatı çalıştı. Yel değirmeni ve Canavar (The Windmill and the Giant: Double-Entry Bookkeeping in the Novel) adlı teziyle Stanford Üniversitesi’nden doktorasını aldı. 2007 yılında Rona Jaffe Vakfı Yazarlar Ödülü (Rona Jaffe Foundation Writers’ Award) ve Whiting Yazarlar Ödülü’ne (Whiting Writers’ Prize) layıkgörüldü. 2011 yılında Paris Review dergisi tarafından ilk kez verilen Terry Southern Mizah Ödülü’nü kazandı. 2010 yılında ilk kitabı Ecinniler: Rusça Kitaplar ve Onları Okuyanlarla Maceralar (The Possessed: Adventures with Russian Books and the People Who Read Them) yayınlandı. Kitap, National Book Critics Circle, Pen/ Diamondstein- Spielvogel ve Guardian İlk Kitap (Guardian First Book) ödüllerine aday oldu. Batuman, 2013 Man Booker Ödülü jüriliğine seçildi. <br /> Batuman bir süredir Koç Üniversitesi’nde konuk yazar olarak ders vermekte ve The New Yorker’daki yazılarına devam etmektedir. Yazar İstanbul’da yaşıyor.
Batuman’ın The New Yorker, Harper’s Magazine ve n+1gibi dergilerde yayınlanan yazılarından oluşan ilk kitabı, Dostoyevki’nin Ecinniler romanıyla aynı adı paylaşır. Övgüyle karşılanan Batuman’ın yazıları deneme ve kurguyu birleştirerek edebiyatın kendisini bir gizem unsuru olarak sunar. Batuman’ın birinci tekil şahıs anlatıcı kullanarak kaleme aldığı denemeleri yarı otobiyografik yarı kurgusal bir düzlemde ilerleyerek, edebi gizemlerin peşinden koşan bir edebiyat öğrencisinin bakış açısıyla anlatılır. Batuman’ın Amerika, Türkiye, Özbekistan ve Rusya’ya yaptığı gezilerde yaşadıkları metinlerin ilk bakışta görünen yüzünü oluştururken, bu geziler fizikselden çok metinsel bir düzlemde ilerler. Bir edebiyat geleneğinin peşine fiziki olarak düşen Batuman’ın anlatıcı karakteri için görülen her sahne, yaşanan her olay Rus edebiyatı metinlerinden gelen bir arka plana tekabül eder. Bu anlamda Orhan Pamuk’un İstanbul: Anılar ve Şehir metniyle benzer bir çizgide okunabilecek Batuman’ın metinlerinde yapılan fiziki yolculuklar, anlatıcının metinsel yolculuğuna eşlik eder.
Isaac Babel, Tolstoy, Puskin, Çehov ve Dostoyevski gibi yazarların yanı sıra, Özbek edebiyatı gibi bir bütün edebiyat kültürünün peşinden koşan Batuman’ın kurgusal denemelerinde, Rus edebiyatında karşısına çıkan gizemli figürler anlatıcının günlük yaşantısıyla paralellik gösterir ve Batuman bir edebiyat öğrencisini, metinsel gizemleri çözmeye çalışan bir Sherlock Holmes olarak sunar. Şövalye yazınının peşine düşerek fiziki yolculuklarında bir kahramanlık metninden diğerine koşan Don Kişot ya da romantik edebiyat peşinde bir aşktan diğerine geçen Madam Bovary’e referansla bu defa metinsel yolculuğun merkezine bir edebiyat öğrencisini oturtur. Babel California’da, Tolstoy’u Kim Öldürdü? gibi yazılarında edebiyat alanında çalışan akademisyenlerin mizahi portrelerini de çizen Batuman ele aldığı yazarların metinleriyle onları okuyanların deneyimlerini birlikte ele alarak ortaya Quixotik metinler çıkartır. Bu metinler çeşitli konferanslara yaptığı gezileri, Özbekistan’da geçirdiği yazı ya da Anna Ivanovna’nın buzdan sarayına yaptığı gezileri konu edinir. Kitapla aynı adı taşıyan Ecinniler adlı bölümde René Girard’ın mimetik arzu teorisine referans gösteren Batuman, hayat ve sanat ilişkisini, ele aldığı yazarlarla kendi günlük hayatı arasında kurduğu bağ ile ortaya koyar. Örneğin, Tolstoy için düzenlenen konferansta havalimanında kaybolan bavulu ona Tolstoy’la ilgili sorularını cevaplamakta yol gösterir ya da Isaac Babel okuma deneyimiyle keki yakma deneyimi arasında bağlantı kurar.
Stanford Üniversitesi’nde Karşılaştırmalı Edebiyat doktorasına başlamadan önce bir yaratıcı yazım atölyesinden burs alan fakat bursu geri çevirerek “yazı yazma sanatı” yerine “bir yaşama sanatı olarak edebiyat”ı çalışmayı tercih eden Batuman, Ecinniler adlı ilk kitabında bu idealinin peşinden gider. Batuman, Don Kişot gibi sevdiği kitapları taklit etmek yerine, onları inceleme yoluyla hayatını sevdiği kitaplara yakınlaştırmanın yollarını arar. “Taklit etmek yerine sevdiği kitapların arka planlarını araştırmayı”, “benzetme yapmak yerine ad aktarması yapmayı” hedefler. Böylelikle yazar, Don Kişot’u bir edebiyat öğrencisi olarak yeniden yaratarak, bu defa at üstünde değirmenlere saldıran değil, konferanstan konferansa koşarak sevdiği edebiyat eserlerinin arka planını keşfe çıkan bir edebiyat aşığının resmini çizer.
Turkish
- Batuman, Elif. The Possessed: Adventures with Russian Books and the People Who Read Them. New York: Farrar, Straus and Giroux, 2010.
- MY LIFE AND THOUGHTS." ABOUT. Web. 21 Feb. 2012. <http://www.elifbatuman.net/about/>.
- Sansom, Ian. The Possessed by Elif Batuman - Review. The Guardian. 29 Apr. 2011. Web. 21 Feb. 2012 <http://www.guardian.co.uk/books/2011/apr/30/elif-batuman-the-possessed-r....
Category: Diğer, Eleştirmen, Roman yazarı
Works:
Yapıtları:
- Ecinniler, 2011.