Öğretmen, şair ve çocuk kitapları yazarı. 1949 yılında Isparta, Sütçüler’de doğdu. 1966 yılında öğretmen okulundan mezun oldu. 1980 yılına kadar İstanbul ve Balıkesir illerinde öğretmenlik yaptıktan sonra yayıncılık sektörüne geçti. Editörlük, yayın yönetmenliği gibi görevlerde bulundu. İlk şiirleri 1983’te Varlık dergisinde yayımlanan yazar Cumhuriyet, Emek ve Evrensel gibi gazeteler ile Varlık, İnsancıl, Evrensel Kültür, Gösteri gibi dergilerde yazdı. 1975-1976 yıllarında Ruhi Su Dostlar Korosu’nda çalıştı. 1988 yılında Demet Yayınları’nın kurucuları arasında yer aldı. 1998’de bir yazısından dolayı iki yıla mahkum oldu ama cezası ertelendi. Çeviriler yaptı, editör ve yayın yönetmeni olarak çalıştı. Radyo ve televizyon programları hazırlayıp sundu. Metin yazarlığı ve danışmanlık yaptı. Türkiye’de ve yurtdışında birçok söyleşi ve sempozyuma konuşmacı olarak katıldı. Toplumcu bir izlekle kaleme aldığı şiirlerinin yanı sıra çocuk edebiyatı alanında da yoğun çalışmaları oldu. Çocuk oyunları farklı gruplar tarafından sahnelendi. Kimi şiirleri de bestelendi.
1997 yılında Ayşe’nin Günleri romanı Almanca’ya çevrildi ve İsviçre ile Avusturya’da yayımlandı. Ayrıca yine Almanya’da, “Verlag Anadolu” çocuk öykülerinden bazılarını Almanca ve Türkçe olarak bastı. 2005’te de Freie Akademie bir öyküsünü Almanya’da iki dilli ve CD’li olarak hazırladı. Çevirilerin bir kısmı Kültür Bakanlığı’nın TEDA projesi kapsamında hazırlandı. Bazı şiirleri İngilizce, Almanca, İbranice, Romence, Azerice ve Kürtçe’ye çevrilerek çeşitli dergilerde yayımlandı.
Morpa Kültür Yayınları’nda Çocuk ve Gençlik Kitapları Editörüdür. Ayrıca Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır. Türkiye Yazarlar Sendikası üyedir. 1999-2005 tarihleri arasında sendikanın Genel Sekreterliğini yapmıştır. PEN Yazarlar Derneği, Edebiyatçılar Derneği ve Tiyatro Yazarları Derneği üyesidir. PEN Türkiye Merkezi’nde “Barış İçin Yazarlar Komitesi”nde görevlidir.
Turkish
'Akmen, Üstün. “Yaşamın İzindeki Kadınlar: Gülsüm Cengiz Gene İpotek Altında.” Tiyatro Dünyası.
Anadolu Verlag İnternet Sitesi – <http://www.anadolu-verlag.de>“Gülsüm Cengiz.” Dosya. Cumhuriyet Kitap. Sayı 414. 22 Ocak 1998.
“Gülsüm Cengiz.” Dosya. Akköy. Sayı 54. Mayıs-Haziran 2009.
PEN Türkiye Merkezi İnternet Sitesi – <http://www.pen.org.tr><br /> Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. İstanbul: YKY,
Category: Roman yazarı
Works:
Ödülleri
- 1979 İYG Şiir ve Politika Gazetesi Özel Ödülü – “Erikler Çiçek Açıyor” ile
- 1986 Yeni Türkü Yayınları “İlgiye Değer” Ödülü – “Erik Ağacından İsteğimdir” ile
- 1990 Sıtkı Dost Çocuk Edebiyatı Mansiyon Ödülü – Kuşlar Kralı Kim Olacak? ile
- 1990 Türkiye Yayıncılar Birliği Doğayı Koruma Yarışması Mansiyon Ödülü – Bir Kedinin Günlüğü ile
- 1991 TOBAV ve Çankaya Belediyesi Gençlik Dalı Büyük Ödülü – Makas Kesmez İğne Dikmez Olmasa Ellerimiz ile
- 1995 Truva Şiir Ödülü
- 1997 Almanya Eselsohr Dergisi “Sıradışılık” Ödülü – Ayşe’nin Günleri ile
- 2005 Dil Derneği Kerim Afşar Ödülü – Yaşamın İzindeki Kadınlar ile
Eserleri
Şiir
- Eylül Değişleri (1987)
- Mayısta Üzgün Gönlüm (1995)
- Akdenizin Rengi Mavi (1997)
- Sevdamız Çiçeklenir Zulada (2002)
- Selam Yaratana: Emek Şiirleri 1 (Antoloji, Eray Canberk ile, 2000)
- Ellerimiz Günışığı: Emek Şiirleri 2 (Antoloji, Eray Canberk ile, 2002)
Oyunlar
- Hepimiz Çevreciyiz (Oyun, 1997)
- Makas Kesmez İğne Dikmez Olmasa Ellerimiz (Oyun, 1997)
- Yaşamın İzindeki Kadınlar (Oyun, 2007)
Çocuk Kitapları
- Kente Gelen Çam Ağacı (1988)
- Arı ile Papatya (1988)
- Bir Dilim Ekmek İçin (1988)
- Damlacık (1988)
- Doğum Günü Armağanı (1989)
- Herkesin Bir İşi Var (1990)
- Kuşlar Kralı Kim Olacak? (1990)
- Aslı Okula Başladı (1990, 8 kitap)
- Doğanın Öfkesi (1991)
- Çiçek ile Kirlikara (1992)
- Hayvanlarla Konuşan Çocuk (1992)
- Taşdevrine Yolculuk (1992)
- Ayşe’nin Günleri (1993)
- Çevre Masal ve Öyküleri Başak’ın Çevre Günlüğü (1995)
- İlk Av (1997)
- Şikayetçi Yusuf (1997)
- Çilli Tavukla Allı Tavuk (1997)
- Evdeki Altınlar (1999)
- Kırda Bir Yaz Sabahı (1999)
- Bıcırık (1999)
- Bir Kedinin Günlüğü (1999)
- Herkesin Bir İşi Var (2000)
- Tırtıl Kitaplar Dizisi (2000, 10 Kitap)
- Bıcırık Kitaplar Dizisi (2002, 10 kitap)
- Televizyon Çocukları (2002, 10 kitap)
- Ayakkabının Öyküsü (2003)
- Lamba Şişesi Nasıl Ampul Oldu? (2003)
- Köprü Olmak İsteyen Çivi (2003)
- Masalcı Uçurtma (2003)
- Sihirli Köpükler (2003)
- Tohumdan Dokumaya (2003)
- Çikolatalı Pasta (2003)
- Lastik Tekerlekler (2003)
- Değirmenin Şarkısı (2003)
- İpek Giysi (2003)
- İpini Kopartan Uçurtma (2003)
- Son Çiçek Bahçesi (2003)
- İpini Kopartan Uçurtma (2003)
- Şikayetçi Yusuf (2004)
- Ahşap Evin Çocukları (2005)
- Son Çiçek (2005)
- Ormandaki Kulübe (2005)
- Küçük Portakalın Sıradışı Öyküsü (2006)
- Bulaşıcı Hastalık (2007)
- Büyük Baba Pancarı Nasıl Çıkardı (2007)
- Küçük Kızla Yaban Kazları (2007)
- Büyük Konuşan Tavşan (2007)
- Kafesinden Kaçan Maymun (2007)
- Yavru Kuşun Şarkısı (2007)
- Yardımcı Kirpiler (2007)
- İlk Av (2007)
- Suyun Rengi ya da Rengarenk Çiçek Bahçesi – (2007)
- Üç Elma Fidanı (2007)
- Çilli Tavukla Allı Tavuk (2007)
- En Değerli Armağan (2007)
- Yılbaşı Ağacı (2007)
- Adadaki Hazine (2007)
- Kayıp Sözcükler (2007)
- Bez Bebek (2007)
- Gecenin Sürprizi (2007)
- Gökyüzündeki Sevinç (2007)
- Çiftçi ile Koca Ayı (2007)
- Perili Ev (2007)
- Küçük Uğurböceği (2008)
- Nerede Bu Çocuklar (2008)
- Kırda Bir Yaz Sabahı (2008)
- Koyunların Masalı (2008)
- Sarman’ın Serüvenleri (2008)
- Ormanda Yaz Olimpiyatları (2008)
- Andersen: Masalcılar Masalcısı (2008)
- Arı ile Papatya (2008)
- Nasrettin Hoca: Güldürürken Düşündüren Adam (2008)
- Bilmece Bildirmece Resim Yapar Gündüz Gece (2008)
- Denizatının Öyküsü (2008)
- Damlacık (2009)
- Doğanın Öfkesi (2009)
- Çiçek Perisi (2009)
- Rüzgâr Tohum ve Çiçek (2009)
- İki Küçük Kurbağa (2009)
- Sanatçı Köstebek (2009)
- Yavru Balık Sürüsü (2009)
- Yavru Karınca (2009)
- Bir Dilim Ekmek İçin (2010)
Diğer
- Boğaz’daki Mutlu Çocuk Kuzguncuk (2009)
- Silinsin Diye Yeryüzünden Savaş Sözcüğü (2010)
- Şairlerden Kürt Sorununa Çözüm Önerileri (2010)
- Kadınlar İçin Söylenmiştir: Anadolu’da Kadınların Şiirli Tarihi (2011)
Yabancı Dillere Çevrilmiş Metinleri
Almanca:
- Katzen wäscht man nicht (1997), Çev. Hasibe Kalkan Kocabay
- “İki Dilde Kitaplar” (Öykülerinden seçki) “Bilirim Nasıldır, Neden?” (Şiirler) Türkiye-Almanya Kadın Yazarlar Buluşma Kitapçığı, Nisan 1996.
- “Bu Bitmemiş Bir Şiirdir,” JungeStimme (2000)
- Zwei kleine Frösche (2000)
- Der Jungfischschwarm (2000)
- Wind, Samen und Blume (2000)
- Das Kind und der Regenbogen (2000)
- Der Clown hat schlechte Laune (2000)
- Das Ameisenkind (2000)
- Der sportlichen Delfine (2004)
- Der Kleine Frosch will Sänger werden (2004)
- Fliegenpilze (2004)
- Die Vogelscheuche (2004)
- Wer wird König der Vögel? (2007)
- Der kleine Bär (2007)
- Die kleine weisse Taube (2007)
- Der Nagel (2008)
- Der Zauberschaum (2008)
- Das Seidenkleid (2008)
- Die Schuhe (2008)
- Der Schokoladenkuchen (2008)
İngilizce:
- Türkiye’de hem İngilizce hem de Türkçe olarak yayımlanan çocuk kitapları:
- Çilli Tavukla Allı Tavuk
- İlk Av
- Şikayetçi Yusuf
- Suyun Rengi ya da Rengarenk Çiçek Bahçesi
- “Women in Turkish Poetry During the Last Quarter of the 20th Century,” Ege Batı Dilleri ve Edebiyatı Dergisi “I know how it is –why- Poems?” Literatures in English, British Council Ankara
- “Blue is the Color of the Mediterranean,” The Turkish Pen, vol. 2 (1994)
- “Kamber Ateş How Are You?” The Turkish Pen (1996)
- “Kamber Ateş How Are You?” Pen International (1997)“I know how it is – poem,” The Turkish Pen (2000)
- “A Mother Outside – Kamber Ateş How Are You?” International Pen Women Writers, Argentina (2001) & Poem, Myth, Nation, Literature (2004)
- “We Must Be the Voice of the People for Peace,” International Pen Writers for Peace Slovenia (2006)
- “Blue is the Color of the Mediterranean,” & “Kamber Ateş How Are You?” Contemporary Turkish Poetry: A Selection. İstanbul: Boğaziçi UP, 2006.
- A Journey into Turkish, Kurdish and Turkish Cypriot Cultures, UK: The Learning Trust, 2009.
Yunanca:
- Kapılarda Bir Ana,” Çev. Panayot Abacı, Prin, 1998.
İbranice:
- “Kamber Ateş Nasılsın?” Apirion, 1997.
Romence:
- “Yıllar Sonra Merhaba: Türk Şiirinin Narin Sesi Gülsüm Cengiz,” Yaz. & Çev. Erem Melike Roman, Femeia, Ocak 2002.
- “Akdenizin Rengi Mavi,” Çev. Liliana Ursu, Edebiyat Günleri ve Geceleri Ovidius Festival Kitabı, 2002.
- Şiirler, Ecart, Çev. Erem Melike Roman.
- “Kamber Ateş Nasılsın?” Çev. Ioana Ieronim, Edebiyat Günleri ve Geceleri Ovidius Festival Kitabı, 2005.
Kürtçe:
- “Kamber Ateş Nasılsın?” Tiroj
Azerice:
- “Çocuğumun Ninnisi” & “Kamber Ateş Nasılsın?” Çev. Makbule Muharremova-Ulduz, Edebiyat, Kasım 2006.<br />
Rusça:
- Ayşe’nin Günleri, Çev. Makbule Muharremova
- “Çocuğumun Ninnisi,” Çev. Makbule Muharremova, Mütercim, Edebiyat ve Çeviri Dergisi, Şubat 2008.
Fransızca:
- “Haliç’in Çocukları” & “Çalışan Bir Annenin Şarkısı,” Çev. Mustafa Balel, Anthologie de Poesies Turques
Arapça:
- Ayşe’nin Günleri, Çev. Süha Kıyak