Necmiye Alpay, 23 Kasım 1946 tarihinde Sındırgı’da doğdu. Rukiye Hanım ile Jandarma Astsubayı Mehmet Alpay’ın kızıdır. 1961 yılında ortaokulu Konya Kız Lisesi’nde, 1964’te de liseyi Ankara Cumhuriyet Lisesi’nde tamamladı. 1969’da Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi. 1978 yılında Paris Nanterre Üniversitesi’nde Uluslararası İktisat alanında doktorasını tamamladı. 12 Eylül’de tutuklandı ve Mamak Askerî Cezaevi’nde üç yıl kaldı. Bu tutuklulukla Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ndeki öğretim üyeliği sona erdi. Cezaevinden çıktıktan sonra çevirmenlik yaptı ve dil alanında çalışmalarını sürdürdü. 1996-2003 yılları arasında Akademi İstanbul’da ve Yeditepe Üniversitesi’nde Türkçe ve Yaratıcı Yazarlık dersleri verdi. Kuram ve Ludingirra dergilerinin kurucuları arasında yer alan Alpay, bu dergilerin yanı sıra Sombahar’da da editörlük yaptı. 2000 yılında Türkçe Sorunları Kılavuzu adlı kitabı Metis Yayınları tarafından basıldı. Alpay’ın bu kitabının diğer yazım kılavuzlarından farkını Yücel Kayıran, “Kirlenme mi, Yozlaşma mı Yoksa Çatışma mı? Türkçe Bakım Sanatı” başlıklı yazısında şöyle ortaya koyar: “Kılavuzların bir ideal kurallar bütünü olduğu ve tamamlanmış, mutlak ve kusursuz bir yapıyı temsil ettikleri düşünülüyor. Buna göre kılavuzda belirtilen kurallar uygulandığında, Türkçe doğru ve güzel bir dil olarak ortaya çıkacaktır. Ancak, bu kuralların nasıl uygulanacağı, bu uygulamanın gerçekleştirilirken nelere ve hangi yanlışlara dikkat edileceği bu kılavuzların içermediği sorunlardır. İşte, Türkçe Sorunları Kılavuzu, tam da bu sorunu konu edinerek yazılmış bir kılavuz. Mevcut yazım kılavuzları ideal kuralları konu edinirken, Alpay’ın kılavuzu, bu kuralları uygularken yaşadığımız sorunları konu ediniyor.” Necmiye Alpay’ın 2004 yılında yayımlanan Dilimiz, Dillerimiz adlı kitabı, yazarın Radikal Kitap ve Radikal İki’de yayımlanan yazılarının derlemesinden oluşmaktadır. Alpay’ın son kitabı Yaklaşma Çabası da 2005 yılında Kanat Kitap tarafından basılmıştır. 9 Kasım 2004-26 Nisan 2005 tarihleri arasında Açık Radyo’da “Dilimiz Dillerimiz” adlı bir program hazırladı. 25 Mart 2001-14 Eylül 2007 tarihleri arasında Radikal Kitap’ta “Dil Meseleleri”ni yazdı. 19 Haziran 2008-16 Eylül 2010 arasında her perşembe Radikal gazetesindeki bir köşede, 26 Eylül 2010-10 Nisan 2011 tarihleri arasında da her hafta gazetenin pazar eki Radikal İki’de yazdı. Mart 2008 tarihinde Milliyet gazetesinin aylık kitap ekinde başladığı şiir konulu yazılarını sürdürüyor.
Turkish
Hakkında Yazılanlar:
- Akın, Enis. “Edebi Eserin Olağanüstülüğü”. Virgül 90 (Aralık 2005).
- <http://enisakin.blogspot.com/2010/04/necmiye-alpay-uzerine-edebi-eserin.... Aydın, Mehmet.
- “Fetvacılıktan Uzak [ana] Dil[i] Bakımı”. Virgül 75 (Temmuz-Ağustos 2004).
- <http://www.metiskitap.com/Metis/Catalog/Text/58483> Bozkurt, Şener.
- “Necmiye Alpay’dan Türkçenin Derinleşmesine, Kökleşmesine Bir Katkı Daha”. <http://www.metiskitap.com/Metis/Catalog/Text/58477> Ece, Ayşe.
- “Necmiye Alpay”. Bizim Eleştirmenlerimiz. (haz. Mehmet Rifat), İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2008.
- Erbay, Vecdi. “Dil Sorunlarını Ortaklaştırmak”. Ülkede Özgur Gündem (4 Temmuz 2004).
- <http://www.metiskitap.com/Metis/Catalog/Text/58481> Hepçilingirler, Feyza.
- “Türkçe Günlükleri”. Cumhuriyet Kitap (10 Haziran 2004). Kayıran, Yücel.
- “Kirlenme mi, Yozlaşma mı Yoksa Çatışma mı? Türkçe Bakım Sanatı”. Virgül 52 (Haziran 2002).
- <http://www.metiskitap.com/Metis/Catalog/Text/57329> Userin, A. G.
- “Necmiye Alpay’ın Yaklaşma Çabası”. Yediiklim (Ekim 2006): 199.
Category: Diğer
Works:
Yapıtları:
- Türkçe Sorunları Kılavuzu. İstanbul: Metis Yayınları, 2000.
- Dilimiz, Dillerimiz. İstanbul: Metis Yayınları, 2004.
- Yaklaşma Çabası. İstanbul: Kanat Kitap, 2005.
Çevirileri:
- Lenin, V. İ. Aydın Kesimi Üstüne. İstanbul: Başak Yayınları, 1988.
- Wallerstein, Immanuel. Tarihsel Kapitalizm. İstanbul: Metis Yayınları, 1992.
- Said, Edward W. Kültür ve Emperyalizm. İstanbul: Hil Yayınları, 1998.
- Zilfi, Madeleine (haz.). Modernliğin Eşiğinde Osmanlı Kadınları. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2000.
- Girard, René. Şiddet ve Kutsal. İstanbul: Kanat Kitap, 2003.
- Ricoeur, Paul. Yoruma Dair: Freud ve Felsefe. İstanbul: Metis Yayınları, 2007.
- Mongin, Jean Paul ve Yann le Bras. Bilge Sokrates’in Ölümü. İstanbul: Metis Yayınları, 2011.
- Marchand, Yan ve Sorel, Vincent. Diyojen Köpek Adam. İstanbul: Metis Yayınları, 2012.